تاریخچه

بر اساس مستندات، دیرینگی قلعه سام به پایان دوره پارت ها و آغاز حکومت ساسانیان برمی گردد. این دژ دارای سه قسمت مختلف و در عین حال مرتبط به هم بوده که از یکدیگر فاصله قابل توجه ای دارند. با یک نگاه اجمالی به موقعیت نوع بنا در می یابیم که، جنبه نظامی و دفاعی دارد، به این دلیل که در مرتفع ترین قسمت کوه سام ساخته شده است.

نقشه و معرفی بخش های مختلف

گفتیم که قلعه‌ سام منطقه چرداول از سه قسمت تشکیل شده است. دو برج آن در ضلع شمال‌ و شمال‌ غربی قرار دارند.‌ حجره نگهبانی آن را در دل کوه ساخته اند. بقایای یک چارطاقی یا آتشکده در ضلع جنوب‌ غربی‌ دژ وجود داشته که احتمالا در دوره حمله اعراب به ایران به یک مسجد تبدیل شده است. علاوه بر درخت 500 ساله نزدیک این دژ، چندین چشمه آب و ریشه درخت عود نیز دیده می شود که از این ریشه در جشن ها و عید ها استفاده می شد.

به دلیل اینکه در زمان ساخت این بنا هیچگونه پلان و طرحی از قبل وجود نداشته، سازنده بنا، اتاق ها و مدخل ها را با در نظر گرفتن وضعیت فطری صخره ها، ایجاد کرده است. روی هم رفته طراحی دژ سام به روش مدل سازی عصر ساسانی احداث گردیده و ملات و مصالحی که برای تاسیس آن به کار برده اند شامل سنگ، گچ و ساروج بوده و در قسمتی از نقاط گل نیز بکار گرفته شده است.